علی‌اصغر اصغرنژاد صبح امروز در نشست بررسی آثار سلامت روان، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی در مورد تأثیر مناجات و دعا بر سلامت افزود: شواهد و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افراد با هر گرایش دینی زمانی که در مراسم مذهبی شرکت می‌کنند نسبت به سایر افراد سالمتر هستند.
وی ادامه داد: حتی اگر فردی اختلال شدید روانی مثل اسکیزوفرنی داشته باشد در صورتی که گرایشها و اعتقادات دینی داشته باشد در مقایسه با فرد بی‌اعتقاد مشکلات کمتری را تجربه می‌کند.
اصغرنژاد گفت: تعلقات و احساس دلبستگی به عنوان بخشی از تأمین کننده سلامت روان مطرح است. کاربرد کلمه در دعا به رفتار نظم می‌دهد و در انتقال فرهنگ و ارتباط کلامی مؤثر است.
وی با اشاره به اینکه زمانی که فرد دعا می‌کند ارتباط اجتماعی‌اش نیز با دیگران شکل می‌گیرد، افزود: فردی که دعا می‌کند یعنی تکلیفش با ذهن و خواسته‌هایش روشن است، خودگویی کلامی در این زمینه به رشد انسان کمک می‌کند، احساس خوبی تجربه می‌کند چرا که در دل آرزوی خوبی‌ها را برای خود دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: تحقیقات نشان می‌دهد احساس زجر و کینه زمانی ایجاد می‌شود که فرد در درون خود نفرت داشته باشد اما زمانی که در دعا برای دیگران خوبی می‌خواهیم و نیت خود را در این مسیر هم‌جهت می‌کنیم فرد احساس امنیت بیشتری کسب می‌کند.
این کارشناس ارشد بالینی مهارت‌های زندگی تصریح کرد: فردی که دعا می‌خواند روابط اجتماعی خود را در چارچوب سالم‌تری شکل می‌دهد، طرح و نقشه به زندگی آدم بخشیده می‌شود که بر رفتار و ذهنیت وی اثر می‌گذارد. همچنین مرور و تکرار ذکر دعا، تأثیر را بیشتر می‌کند.
وی ادامه داد: طبق تجربیات فردی بعد از دعا احساس نشاط و شادمانی بیشتر می‌شود، خلق منفی افراد تنظیم می‌شود، احساسات بد از وی دور می‌شود و کسی که به مبانی دینی معتقد است حتی در طول درمان، عوارض جراحی‌اش کمتر خواهد بود.
اصغرنژاد با اشاره به تحقیقات انجام شده در کشور گفت: در ماه رمضان سال گذشته تست هوش معنوی و شادکامی از چند گروه افرادی که روزه می‌گیرند و افرادی که به دلیل عذر یا غیر آن نتوانستند روزه بگیرند گرفته شد.
وی افزود: بعد از گذشت ماه رمضان مجدد این تست را انجام دادیم و مشخص شد که شادکامی افراد روزه‌بگیر در طول ماه افزایش یافته است و افرادی که به دلیل داشتن عذر روزه نگرفته‌اند هوش معنوی بیشتری نسبت به افرادی که بی‌دلیل روزه نگرفته‌اند داشته‌اند.
تحمل فوت فرزند سرطانی در مادرانی که سلامت معنوی‌شان تقویت شده است
اصغرنژاد گفت: همچنین تحقیقی بر روی مادرانی که فرزندان مبتلا به سرطان داشته و فرزندشان فوت کرده است انجام گرفت و نشان داده شد، مادرانی که دوره آموزش معنوی و درک از زندگی را گذرانده‌اند توانسته‌اند سازگاری بیشتری با شرایط و مشکلات داشته باشند.
اصغرنژاد ادامه داد: بسیاری از افراد می‌گویند نماز می‌خوانیم، دعا می‌کنیم اما اتفاقی نمی‌افتد باید به این افراد گفت که الگوی رفتاری باید مبتنی بر باور و حضور ذهن باشد تا اثرگذار باشد، دعا و نیایش باعث تغییر نگرش در افراد می‌شود و ایجاد نشاط و شادابی بر سیستم بدنی تأثیر می‌گذارد.
این کارشناس سلامت روان گفت: با درخواستی که در دعا از خدا می‌خواهیم در واقع مسئولیت‌پذیری و خودآگاهی خود را افزایش داده‌ایم و این بر سیستم ایمنی ما اثرگذار است و آن را تقویت می‌کند. همچنین باعث افزایش عزت‌نفس می‌شود.
وی گفت: در آمریکا مطالعه‌ای انجام شده است که نشان می‌دهد افرادی که عضو کلیسا هستند نسبت به سایر افراد از نظر جسمی و روانی سالم‌ترند. در انگلیس نیز بر روی اختلالات خلقی آزمایش شده و مشخص شده که دعا و نیایش در ناقل‌های عصبی اثر می‌گذارد، ترشح هومون‌ها را تغییر می‌دهد و امواج مغزی را در سطح آرامش نگه می‌دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: متأسفانه هیچ الگوی منسجمی در رابطه با سلامت معنوی در کشور وجود ندارد و مانند کشورهای غربی که در بیمارستان‌ها، کلیسا ایجاد کرده‌اند و کشیش قبل از ورود بیمار به اتاق عمل، بالای سرش ظاهر می‌شود در ایران نه آموزش‌های لازم وجود دارد و نه برنامه‌‌ای در این زمینه تدوین شده است.
باورهای دینی در پیشگیری از خودکشی موثر است
وی گفت: طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت اصلی‌ترین علت مرگ و میر بعد از سوانح و تصادفات خودکشی و دیگرکشی است که به رفتارهای غلط مربوط است.این درحالی است که شیوع افسردگی در کشور 14 درصد اعلام شده اما 65 درصد افرادی که به خودکشی اقدام می‌کنند علائم افسردگی دارند.
وی افزود: فکر خودکشی در فردی ایجاد می‌شود که اعتقادش کم است، گاهی می‌بینیم افرادی که اعتقادات مذهبی دارند می‌گویند اگر گناه نداشت خودکشی می‌کردیم بنابراین این باورهای دینی در پیشگیری اولیه و مداخلات پیشگیرانه آن مؤثر است.
افراد معتقد بزهکاری کمتری دارند
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: افرادی که باور دینی دارند جرم و بزهکاری آنها کمتر است و دیگرآزاری نیز در این افراد کمتر رخ می‌دهد.
اصغرنژاد گفت: در ایران کلاس‌های سازمان‌یافته وجود ندارد و آموزش درمانگران محدود است. این درمانگران یا به این موضوع نمی‌پردازند یا تسلط کافی نداشته یا باوری در این خصوص ندارند بنابراین نمی‌توانند به بیماران کمک کنند.
سبک زندگی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اعلام انجام تحقیقی در ماه رمضان سال گذشته گفت: نتایج این تحقیق نشان داد شادکامی و هوش معنوی روزه‌داران در ماه رمضان افزایش یافته و بیش از افرادی است که بی‌دلیل روزه نمی‌گیرند.