در جامعه امروزی با وجود هجمههای بسیار برخی از مکاتب و نگرشهای مختلف خودساخته به شخصیت بانوان در عمل از سوی بسیاری از رهبران و پیروان آنان ایرادهای بسیاری به نگرش ادیان الهی به بانوان وارد میشود و بعضا به پاسخها گوش نمیدهند و آنگاه که از عملکرد خودشان در این زمینه پرسیده میشود، سکوت میکنند.
پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیتالله جوادی آملی پاسخی را در این زمینه منشر ساخته که در ادامه میآید:
پرسش:
آیا تفاوت در دیه زن و مرد دلیل بر امتیاز دادن به مرد نیست؟
جواب:
یکی دیگر از شبهاتی که در اثر عدم توجه به معیارهای ارزشی قرآن کریم مطرح میشود. و در اثر رسوخ فرهنگ جاهلی و غربی در ذهنها و بیانها، بر آن تکیه میشود مسأله تفاوت دیه و ارث زن و مرد است. آنچه که به عنوان معیار ارزیابی مطرح میباشد این است که آیا زن میتواند با فرشتهها سخن بگوید و پیام خدا را بشنود یا نه اما در رابطه با مسأله دیه، که چرا دیه زن کمتر از دیه مرد است؟ باید در جواب گفت:
مگر ارزش انسان به بهای بدنی اوست تا امتیاز را در دیهها ارزیابی کنیم؟
برای ارزیابی انسان در اسلام دیه معیار نیست، تا مابهالتفاوت زن و مرد را در دیه جستجو کنیم. دیه صرفاً یک امر اقتصادی است.
دیه معادل جسمیِ انسان است و در آن مهمترین شخصیتهای اسلامی با سادهترین افراد یکسان هستند، دیه مرجع تقلید، دیه یک انسان متخصص، دیه یک انسان مبتکر، با دیه یک کارگر ساده، در اسلام یکی است به دلیل اینکه دیه عامل تعیین ارزش نیست و تنها یک ابزار است. معیار ارزش همان است که در قرآن بدان تصریح شده است که؛
«انّ أکرمکم عند اللَّه أتقاکم»(1)
خلاصه کلام اینکه: اولاً، تن، ابزاری بیش نیست و این ابزار، خواه در هیکل یک مرجع تقلید، یا فقیه، یا طبیب، یا مهندس، یا مبتکر باشد و خواه در هیکل کارگر ساده باشد، دیهاشان مشترک است.
ثانیاً، ارزیابی متعلق به جان آدمی است و جان انسان نه از بین میرود ونه مقتول واقعی قرار میگیرد تا در نتیجه مورد دیه واقع شود. بلکه آنچه آسیب میبیند بدن است و بدن هم چنانچه روشن شد با ابزار مادی تقویم میشود. بنابراین هر جا وحی است زن و مرد سهیماند، اگرچه وحیهای تشریعی چون کار اجرایی را به دنبال دارند به مردها تعلق گرفته است، اما در وحیهای تکوینی و تأییدی زن همتای مرد است.
ثالثاً، اگر در رابطه با این مسأله از طرف مسیحیت اعتراض و انتقادی شود و به اسلام حمله کنند، معلوم میشود آن مهاجم، مسیحی راستین نیست چه این که در آیین مسیحیت نیز بین زن و مرد فرقی نیست، و اگر از یهود سخن نقدی شنیده شود، معلوم میشود او نیز یهودی اصیل نیست، زیرا در فرهنگ وحی، زن مقامی را داراست که میتواند مادر پیغمبری همچون حضرت اسحاق بشود و با فرشتهها مستقیما سخن بگوید و این مقام، منحصر در مریم (علیها السلام) و یا مادرش نیست. (زن در آئینه جلال و جمال، صفحات 417 419.)